lunes, 7 de octubre de 2013

Expresión poética a mi ciudad















Expresión poética  a mi ciudad

Juanita Pochet Cala (En su nuevo libro “Criaturas entre los dedos”

Yo nací en una ciudad de luces bañada por las olas, besada por el sol hasta quedarse adentro. Ciudad de avenidas y callejones, de calles empedradas y empinadas, muy cerca del Pico Turquino, el tan virtuoso que en las noches corona a la luna y enamora a las estrellas en complicidad de trovadores y poetas, majestuosa a la falda de la Gran Piedra, guardiana de nuestros cafetales. En la segunda Villa fundada por Diego Velásquez, en su morada se conserva dos siglos del mueble y a su alrededor han quedado los vestigios de la tumba francesa.

Nací en una ciudad donde los hombres hacen sinfonías congueras en días de carnaval y al paso chévere de uno, dos y tres, detrás de la corneta china y los tambores desbordan las calles cual río desbocado.

Nací en una ciudad de magia y hechizo tal que cuando el tambor hace su llamado en los rituales estalla la sangre en luces de bengalas o fuegos artificiales.
Me alimenté con leche de cabra y de chiva, con arroz blanco, congrí, potaje de frijoles y de chícharos, pescado, carne de puerco, chicharrones, plátano maduro frito. Cada domingo al mediodía la mesa vestía sus mejores galas, el mejor refresco el prú oriental, el guarapo de la caña o la champola de guanábana en esa dulce bendición.

Este cuerpo creció con el tierno contraste de los estudios y el trabajo en el campo, para cada jornada era un encanto el sabor a sal en los labios, la camisa mojada, desintoxicación eficaz, tarea para fortalecer mente y cuerpo.
Pertenezco a la generación del “esfuerzo decisivo”, a la caravana del “sí se puede”. Estas manos no están hechas de arenas, supieron adentrarse al alma de la tierra para sacar sus frutos compartidos

Yo me narro, narro, miro, hablo, y a veces me contemplo tan lejana como a cualquier lucero que vemos tintinear pero que está ahí, aferrado a su sitio, somos nosotros o los otros los que giramos o que giran.
Vengo de una ciudad que nunca he abandonado, que me anida y me presiente,
la tengo y la detengo aún cuando camine por otras ciudades hasta que me cruje en encendidos versos.

Mi ciudad vive de novia con el mar y él  le pertenece, en esa Isla de sabor a ron y azúcar, aromatizada en tabaco, donde las Palmas son más altas como dijera el poeta Heredia.

Yo guardo los recuerdos de tardes de café con un trozo de pan, el pudín de harina de maíz con coco en días de ciclones, los quinqués con luz brillante, la furia del viento tocando a cada puerta, el abuelo pilando el café cerca de la patera, mientras la abuela daba de comer a las gallinas; las noches de rondas en el barrio, la gallinita ciega, los juegos a escondidas y mi padre al lado de mi madre romanceando en la acera de la calle.

Nací en una ciudad que es como una muchacha despejada desde la mañana con toda su alma expuesta, donde los parques asisten a los músicos y artesanos. La noche se sienta en sus larga pestañas para abrir puertas a las tertulias, a las peñas, a la Teatrova, no hay un sitio donde no se escuche la voz de un poeta o un guitarrero, es la ciudad de son y de bolero, ciudad que canta a sus muertos y a sus gestas.
Nací muy cerca del sitio donde tal vez comenzó la vida, frente al fuerte, el imponente Morro y la bahía, en la ciudad de coros, serenatas y pregones, donde las frutas son dulces y  jugosas y un blando olor a mango, guayaba o papaya revela la brisa.
Mi ciudad es la ciudad de las caracolas, de las ninfas y los sortilegios, la que abriga al santuario de la Santísima Virgen de la Caridad del Cobre, la del Moncada, la “Rebelde Ayer, Hospitalaria Hoy y Heroica Siempre”, como versa un mural en las alturas. En su pecho de mulata coqueta porta el medallón de Ciudad Héroe.

Nací en una ciudad que en medio de los caos de estos tiempos no despinta el semblante, auténtica y orgullosa sale a recibir el alba para despertar a toda la inmensa isla con un beso intrépido, toda ternura, porque vengo de una ciudad enamorada.
Yo nací amigo, en la bien amada y teúrgica ciudad de Santiago, en Cuba.


Expresiò  poètica  a  la  meva  ciutat.

Traducción al Catalán: Anna Graupera i Vilanova

Jo vaig néixer  a una ciutat de llums banyada per les ones , besada per el sol fins quedar-se  endins. Ciutat d’avingudes i carrerons, de carrers empinats i empedrats, molt a prop del  Pic “Turquino”, el tant virtuós  que en les nits corona a la lluna i enamora els estels en complicitat dels trobadors i poetes, majestuosa a la falda  de la “Gran Piedra”, guardiana dels nostres camps de cafè.

Jo vaig néixer a la segona Vil.la fundada per Diego Velázquez, en el seu habitatge es conserven dos segles del moble i al seu voltant hi resten els vestigis de la tomba francesa.

Jo vaig néixer a una ciutat on els homes fan simfonies “Congueras”  en dies de carnaval i al pas del “Chevere” de un, dos i tres, darrera de la corneta xina i els tambors desborden els carrers com riu desbocat.

Jo vaig néixer a una ciutat de màgia i encís tal, que quan el tambor fa la crida als rituals esclata sang en llums de bengales o focs d’artifici .

Jo em vaig alimentar amb llet de cabra i d’ovella, amb arròs blanc, “congri” i potatge de fesols i de “chicharo”, de peix, carn de porc, llardons, plàtan madur fregit. Cada diumenge al migdia la taula vestia les seves millors gales , el millor refresc  “pru” oriental, el “guarapo” de la canya o la “champola” de “guanabana” en aquesta dolça vendició .

Aquest cos va créixer amb el dolç contrast dels estudis el treball al camp, per cada jorn era un encant el gust a sal als llavis, la camisa mullada, desintoxicació eficaç, feina per enfortir ment i cos.

Jo pertany a la generació del –esforç decisiu-, a la caravana del –si es pot-.
Aquestes mans no son fetes de sorres, saberen endinsar-se a l’anima de la terra per treure’n els seus fruits compartits.

Jo em relato i relato i miro i parlo, i a vegades em contemplo tan llunyana com a qualsevol estel que veiem intermitent  però que es aquí, aferrat al seu lloc, som nosaltres o els altres els que girem o que giren.
Vinc d’una ciutat que mai he abandonat, que m’acull i em present, la tinc i la detinc fins quan camini per altres ciutats fins que en cruixen en encesos versos.

Jo vaig néixer a una ciutat que viu de núvia amb el mar i que li pertany, en aquesta illa de gust a rom i sucre, aromatitzada en tabac, on les palmeres son mes altes com digué el poeta.

Jo deso els records de tardes de cafè amb un tros de pa, el púding de farina de blat amb coco en dies de ciclons, els quinqués amb llum brillant, la fura del vent tocant a cada porta, l’avi molent cafè prop la barca, en tant la iaia donava menjar a les gallines; les nits de rondes al barri, la gallineta cega, el joc de fet i amagar i el meu pare al costat la mare festejant a l’acera del carrer.

Jo vaig néixer a una ciutat que es com una noia desperta des del mati amb tota la seva ànima exposada, a  on els parcs hi assisteixen músics i artesans. La nit s’asseu  a les seves llargues pestanyes per obrir portes a les tertúlies, les penyes, la “Teatrova”, no hi ha un lloc on no s’escolti la veu d’un poeta o un guitarrer, ciutat de “son” i de bolero, ciutat que canta als seus morts i les seves gestes.
Jo vaig néixer molt a prop del lloc on pot esser  va començar la vida, en front al fort, el imponent  “Morro” i la badia, a la ciutat dels cors, serenates, i pregons on les fruites son dolces i sucoses i un tou olor a mango, guaiaba, o papaia  revela la brisa. La meva ciutat es la ciutat de les cargoles, les nimfes i els sortilegis, la que abriga al santuari de la Santíssima Verge del Coure, la del “Moncada”, la -Rebel  Ahir, Hospitalària Avui i Heroica Sempre”- com diu un mural a les altures. En el seu pit de mulata coqueta porta el medalló de Ciutat Heroica.

Jo vaig néixer en una ciutat que en mig del caos d’aquests temps no despinta el semblant i autèntica i orgullosa surt a rebre l’alba per despertar a tota la immensa illa amb un bes intrèpid, tota tendresa, perquè vinc d’una ciutat enamorada.
Jo vaig néixer amic, a la ben estimada i teúrgica ciutat de Santiago, a Cuba.



Expressão poética para minha cidade
Tradução al portuguès: Lulu Colombo

Nasci numa cidade luzente, banhada pelas ondas do mar, beijada pelo sol, até o sol dentro. Cidade de avenidas e de becos, de ladeiras empedradas, pertinho do Pico Turquino; nas noites, ela possui o virtuosismo de coroar a lua e namorar as estrelas com a cumplicidade de trovadores e poetas; majestosa no sopé da Grande Pedra, custódio dos nossos cafezais.

Eu nasci na segunda Vila, fundada por Diego Velásquez; em sua morada conservam-se dois séculos de mobília. Os vestígios do túmulo francês ficaram em volta.
Eu nasci numa cidade onde os homens, no Carnaval, fazem com blocos sinfonias, e ao compasso elegante, de um, dois e três, indo atrás da trombeta (*) e dos tambores, transbordam as ruas qual rio desenfreado.

Nasci numa cidade de tal magia e feitiço, que quando da chamada do tambor nos rituais, o sangue explode em fogos de artifício. Alimentei-me com leite de cabra, arroz branco, com baião de dois, sopa de feijão e ervilhas, de peixe, carne de porco, torresmo, banana frita. Nos domingos ao meio-dia, a mesa vestia suas melhores galas, o melhor refresco de pru oriental (**), o suco de cana ou a vitamina de graviola com leite condensado, nessa doce benção.

Este meu corpo, cresceu com o contraste doce do estudo e do trabalho na roça. Todo dia, o encanto do sabor de sal nos lábios, da blusa molhada; eficaz desintoxicação; tarefa para fortalecer o corpo e a mente.

Eu pertenço à geração do “esforço decisivo”, a caravana do “é, a gente pode!”. Estas minhas mãos aqui, não são de areia; elas souberam se adentrar na alma da terra para tirar dela seus frutos compartilhados.
Narro-me e narro; e olho e falo. Às vezes, contemplo-me, tão longínqua como a estrela-dalva, que a gente vê tilintar, mas ela está aí agarrada em seu sítio. Somos nós ou são os outros os que giram?
Venho de uma cidade que nunca abandonei; ela aninha em mim e me pressente; eu a tenho e a detenho, mesmo andando por outras cidades até me ranger em versos ardentes.
Eu nasci em uma cidade que namora o mar e lhe pertence, nessa ilha com gosto de açúcar e rum, aromada de tabaco, onde as palmeiras são mais altas, como disse o poeta.

Guardo as lembranças das tardes de café e um pouco de pão, o pudim de milho e coco nos dias de furacão, os candeeiros de luz brilhante, a fúria do vento batendo em cada porta, o avô moendo café perto da canoa enquanto a avó dava de comer as galinhas; as noites de paquera no bairro, a galinha cega os jogos de esconder e meu pai ao lado de minha mãe namorando na calçada de minha rua.

Eu nasci numa cidade que é como uma garota diáfana desde a manhã, com a sua alma inteira exposta, onde os parques cuidam dos músicos e artesãos. A noite senta-se sobre os seus cílios longos, para abrir a porta às tertúlias, aos saraus, à Teatrova; não há lugar algum onde não se escute a voz de um poeta ou de um violeiro, cidade de son e de bolero, cidade que canta seus mortos e suas gestas.

Eu nasci bem perto do lugar onde a vida talvez começasse, frente ao forte, o Morro imponente e a baía, na cidade dos coros, serenatas e pregões, onde as frutas são doces e suculentas e onde a brisa revela um cheiro macio de manga, goiaba ou papaia. A minha cidade é a cidade dos caracóis, das ninfas e dos feitiços; cidade que aconchega o Santuário da Virgem do Cobre, a do Moncada, a “rebelde de ontem, hospitaleira de hoje e heroica, sempre!”, como diz no alto de um mural. Em seu peito de mulata vaidosa leva a medalha de Cidade-herói.

Nasci numa cidade que, no meio do caos deste tempo, não despinta o semblante e, autêntica e orgulhosa, sai para receber a alva para acordar a imensa ilha toda com um beijo destemido, de ternura toda, porque eu venho de uma cidade apaixonada.
Amigo, eu nasci na bem-amada e teurgica cidade de Santiago, em Cuba.



N. da T.: (*) em espanhol “corneta china”, “trompetica” ou “trompeta china”. Instrumento de sopro de origem chinês, típico dos carnavais, e especialmente próprio da “conga”, ritmo de origem afro que executam os músicos dos blocos carnavalescos de Santiago (em espanhol: “comparsa santiaguera”), na região oriental da ilha. Foi trazida pelos imigrantes chineses, no Século XIX.
(**) em espanhol “Pru”: bebida refrescante a base de raízes e folhas cozidas de plantas aromáticas, fermentada levemente. Foi levada para a região oriental de Cuba por franco-haitianos, após a Revolução dos escravos, em 1791, no Haiti.


To my City, a Poetic Manifest
Translation from Spanish by Enrique van der Tuin.


I was borne in a city of lights, bathed by waves, kissed by the sun until seduced by it. City of avenues, alleys, end steep cobblestone streets. Near “Pico Turquino”, so virtuous that at night it crowns the moon and courts the stars, and in complicity with poets and troubadours, sits majestic at the side of the “Gran Piedra”, the guardian of our coffee plantations.

I was born in the second “Villa” founded by Diego Velazquez. In his old home and in the nearby area can be found two centuries of furniture and remains of its French grave.

I was born in a city where the men make “conga” symphonies during carnival to the gracious steps of one, two three and with Chinese trumpets and the thunderous drums overwhelms the streets as if it were an overflown river.

I was borne in a city of magic and bewitchments such, that when the drums makes its call on the rituals, the blood explodes in Bengal lights and fireworks. I was fed with goat milk with white rice, and stew of beans with congrí eel, bacon, fish, sautéed pork, and fried ripe plantain. Every Sunday at noon our table was dressed with the best ornaments, the most delicious cocktails of oriental “prú”, “guarapo” of sugar cane or the “champola” of custard-apple in its sweet blessing.

This body grew up with the sweet contrast of studying and working in the fields. Each journey yielded the joy of the flavor of salt in the lips, the efficient detox of a wet shirt. The chores strengthen body and soul.

I belong to the generation of the “decisive effort”, to the caravan of the “yes, we can”.

These hands are not made of sand; they knew how to make it to the soul of the earth in order to harvest and share its fruits.

I, sometimes, recount and narrate and talk to myself and my mind wounds up far away, like a bright star, twinkling, fixed in space, while the world keeps moving, rotating and gyrating.

I came from a city, became part of it and I never abandoned it. It nestles me and foresees me. I have it within me and though I may walk through other ones, it remains mine, rustled in me and my enlightened verses.

I was born in a city that lives as a bride with the sea as the groom who belongs to her, in the island with the flavor of rum and sugar, aromatized
in tabaco, and where the palms are taller, as told by the poets.

I treasure the memories of coffee in the afternoons with crumbs of bread pudding made with corn meal and coconuts, of the days of hurricanes, lit by the shining flames of oil lamps, the fury of the wind knocking on every door, with grandpa grinding the coffee and grandma feeding the chickens. With nights of loitering around the neighborhood’s square, playing blind chicken and  hide and seek while my parents play romance at the edge of the sidewalk

I was born in a city that, early in the morning, it is like a young uninhibited girl, with her soul fully expectant, gathering in the park with musicians and artisans.  And when the night closes its long eyelashes, it allows the opening of the night clubs, sultry gathering places and the theatre “La Teatrova”. There is no place where cannot be heard the voice of a poet, the music of a guitar player; it is the city of the “son” and the “bolero”, a city that sings to its dead heroes and their feats.

I was born very near the site where all begun, facing the fort, the imposing “Morro” and the bay, in the city of choirs, serenades and proclaims, where the fruits are sweet and juicy and the breeze carries the aroma of magoes, guyabas and papayas.

Mine is the city of the caracoles, the nymphs and sortileges, the one that cradles the sanctuary of the “Virgen del Cobre”, of “La Moncada”; of a rebellious yesterday, friendly today and heroic always, as revealed by the mural on its lofty site. On her bosom of coquette “mulata” hangs the medallion of “Ciudad Héroe”

I was born in a city that, even in these chaotic times, it does not lose the colors of its face and comes out, authentic, to welcome the dawn of the new day, to awaken the immensity of the island with a gallant kiss, full of tenderness. I come from a city in love

I was born, my friend, in the beloved and magical city of Santigo de Cuba


Glossary

Pru: afrodisiac néctar made with selected roots from the oriental region, a legacy from our French-haitians roots.

Guarapo de caña de azúcar: The juice of the sugar cane with ice, a delicious drink.

Congri oriental: Also known as “Moors and Christians”, is a mixture of black beans with white rice with added pork, that is served with salads and other side dishes.

Chícharo: Dried peas left to soften in water overnight and then boiled nd prepared as a delicious stew of great nutritional value.

Mangos, guayabas, guanábana: Sweet fruits typical of the tropic.

Champola de guanábana: A mix deink of fruit juice, water, milk and sugar serve on ice.

Teatrova: Artistic movement of the 70’s spareheader by theater young talents, later passed on to troubadours and poets.

Medalla de Ciudad Héroe: A place of historical significance, a legend from colonial times, transcendental in the life of Cubans. A city recognized by its history, culture and hospitality that became the epitome of a rebel city when received the revolutionary army coming triumphant from “Sierra Maestra” to depose the dictator Fulgencio Batista

Congas: Musical groups with drums, trumpets and choruses. They parade through the streets during carnival, with strong beats and rhythms, followed with joy by dancing and singing crowds.

Espressione poetica alla mia città

Traduzione Italiano: Maria D’Alessandro

Sono nato in una città di luci bagnate dalle onde, baciata dal sole fino a essere intrappolato. Città di viali e vicoli, di strade acciottolate e ripide, molto vicino al Pico Turquino, molto virtuosa, corona alla luna e innamora alle stelle in complicità di trovatori e poeti, maestosa ai piedi della Grande Pietra custode del nostro caffè.
Sono nato nella seconda Villa fondata da Diego Velazquez, dove si conservano due secoli dei mobili e i resti della tomba dei francesi.
Sono nato in una città dove gli uomini fanno sinfonie congueras nei giorni di carnevale e al passo chèvere di uno, due e tre, dietro la tromba e la batteria che crescono come fiume di montagna a primavera.

Sono nato in una città di magia e incantesimo, quando il tamburro ai rituali chiama, il sangue si agita nelle luci di razzi o fuochi d'artificio. Mi sono nutrito con latte di capra e pizzetto, con riso bianco, riso e fagioli neri e fagioli e piselli, di pesce, carne di maiale, cotiche, platano maturo fritto. Ogni Domenica a mezzogiorno il tavolo indossava i loro abiti migliori, il meglio rifresco il Pru orientale, il succo della canna o di frutti in quella dolce benedizione.

Questo corpo è cresciuto con il dolce contrasto degli studi e il lavoro sulla terra, per ogni giorno era una delizia assaggiare il sale sulle labbra, la camicia bagnata, come  disintossicazione efficace, per rafforzare la mente e il corpo.
Io appartengo alla generazione del "sforzo decisivo", la carovana di "Si, possiamo". Queste mani non sono fatte di sabbia, erano in grado di penetrare l'anima della terra per tirare fuori i suoi frutti condivisi.

Mi narro e narro e guardo e parlo, e, talvolta, io mi vedo lontana tanto come a ogni stella che noi vediamo tintinear ma che è lì, aggrappato al suo sitio, siamo noi o gli altri che ruotano o che girano.
Io vengo da una città che non mi ha mai abbandonato e che mi coccola e mi pensa, la contengo anche quando cammino per altre città fino a quando mi scricchiola in versi ardenti.

Sono nato in una città che vive fidanzata del mare e che le appartiene in quella isola che sa a rum e zucchero, aromatizzata al tabacco dove le palme sono più alti come dicesse il poeta.

Tengo i ricordi di pomeriggi di caffè con un pezzo di pane, polenta con cocco in giorni di tempesta, la luce brillante delle lampade, la furia del vento bussare ad ogni porta, il nonno pilando caffè vicino al patera, mentre la nonna stava dando da mangiare alle galline, le notti di serenate del quartiere, della gallinetta cieca, i giochi a nascondersi e mio padre innamorando a mia madre sul lato della strada.
Sono nato in una città che è come una ragazza di montagna con tutta l'anima a vista dalla mattina, dove i musicisti ed artigiani frequentano i parchi. La notte seduta sulle sue lunghe ciglie per aprire le porte ai raduni, agli incontri, alla Teatrova, non c'è un posto da dove non si senta la voce di un poeta o di una chitarra, città di son e di bolero, una città che canta i loro morti e le loro opere.

Sono nato vicino al luogo dove forse ha cominciato la vita, contro il forte, l'imponente Morro e la baia, nella città  dei cori, serenate e grida, in cui i frutti sono dolci e succosi e un morbido profumo di mango, guava o papaya che rivela la brezza. La mia città è la città delle conchiglie, delle ninfe e incantesimi, che ospita il Santuario della Vergine del Cobre, Moncada, il "Ribelle Ieri, Ospedaliera Oggi ed Eroica Sempre" come versa un murale sulle altezze. Nel su petto mulatto civettuola porta il medaglione di  Città Eroe.
Sono nato in una città che in mezzo al caos di questi tempi no scolora suo volto, autentico e orgoglioso di ricevere l'alba per  svegliare la grande isola con un bacio audace, tutto tenerezza, perchè vengo da una città innamorata.
Sono nato amico, nella benamata e teurgica Santiago, a Cuba.

Glossario:

Pru: bevanda afrodisiaca che è fatto con radici ( nativa della regione orientale per la presenza di della cultura che ci lascio la franco-haitiana) Guarapo zucchero di canna: il succo di canna con ghiaccio è un deliziosa bevanda. Congri orientale: conosciuta anche come mori e cristiani / è la miscela di fagioli o fagioli neri con riso bianco, quando è cotto suestecito è presente ai tavoli accompagnata da carne di maiale, insalate e carni.
Pisello: piselli secchi in acqua rimasta dal giorno precedente per allentare e poi cominciano a bollire fino prepararlo come qualsiasi stufato (è ricco di sostanze nutritive) Mangos, guava, guanábana: dolci di frutta sono molto tipiche del suco tropicale di champola: ricco di vitamine, preparati con acqua, latte, zucchero e ghiaccio.
Teatrova: nel boom degli anni '70 emerge e raggiunge per la combinazione di nuove ispirazioni della trova con talenti del teatro, poi unisce le mani con creazioni che iniziano a fare trovatori e poeti.
Medaglia di Città Eroe: perchè la sua storia legendaria risalente all'epoca coloniale, era sede di una tappa epocale nella vita dei cubani. Rinomato per la sua ospitalità, cultura e storia. È stata la città ribelle  per eccellenza e ricevuto un  esercito ribelle un primo di gennaio,  venuto giù dalle montagne con il risveglio della patria e del trionfo della rivoluzione, dopo la caduta del dittatore Fulgencio Batista.

Congas: gruppi di cultura dei quartiere con tamburi, corni cinese e canti allegri e ritmato, camminano per le strade in tempo di carnevale e dietro del passo ritmico i fan uniti in gioiosa celebrazione.

No hay comentarios:

Archivo del blog